Etiyopya’da Yerel STK Temsilcileriyle Yuvarlak Masa Toplantısı

Sivil Toplum Kuruluşlarının Değerli Başkanları ve Temsilcileri,

Etiyopya Başbakanı’nın eşi, First Lady Sayın Roman Tesfaye ile birlikte sizlerle bu tarihi mekanda bir arada olmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Toplantımıza katıldığınız için hepinize teşekkür ederim.

Sayın Cumhurbaşkanımız ile birlikte Etiyopya’da bulunmaktan büyük memnuniyet duyuyorum. Sizlere Sayın Cumhurbaşkanımızın ve Türk halkının en kalbi selam ve sevgilerini getirdim. Bu toplantıyı düzenledikleri için First Lady Sayın Roman Tesfaye’ye ayrıca en içten teşekkürlerimi sunuyorum.

Sayın Cumhurbaşkanımız, Etiyopya’ya verdiği önemi vurgulamak için, yeni görevine seçildikten sonra, Afrika ülkelerine yaptığı ilk ikili resmi ziyaretine ülkenizden başlamak istedi. Ben de Etiyopya’da ve Afrika’da kadınların ve çocukların toplumsal sorunlarına atfettiğim önem için bu ziyarette hazır bulunmayı ve sizlerle bir araya gelmeyi özellikle istedim. Zira dünyadaki tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki kadın,  çocuk ve eğitim ile ilgili sorunlar daima benzerlik göstermektedir.

Türk kadınının bugün itibariyle son 12 yılda ulaştığı konumu yurtdışında anlatmak, tecrübelerimizi paylaşmak ve aynı zamanda gittiğim ülkelerdeki dostlarımın tecrübelerinden ve görüşlerinden istifade etmek için kadın sivil toplum temsilcileri ile bir araya gelmeye özel önem atfediyorum. Günümüzün toplumsal sorunlarını çözmek için her şeyi devletten bekleyemeyiz. Pek çok sorunun çözümü için devlet-sivil toplum işbirliği artık elzem olmuştur.

Kalkınma süreçlerinden geçmekte olan tüm ülkelerde kadın ve çocukların sorunları her şeyin başında gelmektedir. Türkiye kalkınma sürecinde, son 12 yılda büyük aşamalar kaydetmiş ve dünyada örnek gösterilen ülkeler arasına girmiştir. Kadın sorunlarını aşma noktasında da pek çok dünya ülkesine göre büyük mesafe almıştır.

Özellikle son 12 yılda Türk kadınının ilerlemesi ve geniş haklara sahip olabilmesi için birçok yasal düzenleme yapılmıştır. Örneğin, bugün kadınların hem çalışıp hem de çocuklarını rahat şartlarda büyütebilmeleri ve kariyerleri sürecinde hak kaybına uğramamaları için büyük gayret sarf edilmektedir. Kadınların siyasi hayata katılımı konusu da tüm dünyada önemli bir meseledir. Kadınlar siyasi hayata ne kadar fazla katılabilirlerse kadın duyarlılığı üretilen politikalara o derece yansır.

Etiyopya’ya ilişkin olarak aldığım bilgilerde de, kadınların toplumda faal bir konumda olduklarını gördüm. Kabinenizde kadın bakanlar mevcut. Etiyopyalı kadın büyükelçiler, iş kadınları, toplumunuzun önemli birer parçası olmuşlar. Bunu öğrenmekten dolayı büyük memnuniyet duydum.

Ancak geldiğimiz noktayla asla yetinmemeliyiz. Özlediğimiz dünyaya kavuşabilmek için yapılması gereken daha çok iş olduğunu biliyoruz. Türkiye olarak sadece ülkemizde değil dünyadaki ve özellikle Afrika kıtasındaki sorunları da yakından takip ediyor, elimizden gelen katkıyı sağlamaya çalışıyoruz. Türkiye’nin Etiyopya’da özellikle insani yardım alanında faaliyet göstermesini de önemsiyorum.

Memnuniyetle müşahede ediyoruz ki, Türk STK’ları Etiyopya’da muhtaç insanlara yardım elini uzatmakta, dini ve etnik ayırım yapmadan herkese gıda paketleri ve et dağıtımı yapmaktadırlar. Ayrıca su kuyuları açılması, yetimlere destek verilmesi yanında sağlık alanında çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmektedir.

Genel olarak bakıldığında, Türkiye’nin tüm dünyadaki kalkınma yardımları 3.3 milyar doları bulmuştur. Bu bağlamda dünyanın en fazla kalkınma yardımı yapan ilk 3 ülkesi arasındayız. Şu hususu samimiyetle vurgulamak isterim. Türkiye, bazı ülkelerin aksine, Afrika’ya sömürgeci ve çıkarcı bir zihniyetle gelmemiştir. Afrika kıtasında karşılık beklemeksizin çok kapsamlı yardım faaliyetlerinde bulunan TİKA, Kızılay gibi kuruluşlarımız bunun en somut göstergesidir.

Değerli Katılımcılar,

Aranızda kadınların ekonomik açıdan güçlendirilmesi yanında göğüs kanseri, HIV ve AIDS ile mücadele gibi konularda çalışan sivil toplum kuruluşu temsilcileri olduğunu biliyorum.

Öte yandan Afrika’da yaygın olduğunu bildiğimiz, kadın sağlığını yakından ilgilendiren birtakım sorunlarla da mücadele ediyorsunuz. Sorunlu dini algıların ve katı geleneksel tutumların kadınların ruh-beden bütünlüğünü tehdit eden sağlık sorunları ortaya çıkardığını biliyoruz. Bu tür problemlerle mücadele noktasında köklü bir bilinç devrimine ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Umuyorum ki, sizlerin bu çalışmaları özellikle kadınların yüz yüze kaldığı bu tür sorunların çözümüne katkı sağlar.

Öte yandan, kadınların ve çocukların daha iyi yaşam standartlarına kavuşması ve onlara yardım elinin uzatılması için de ülkenizdeki sivil toplum örgütlerinin yoğun faaliyetler içinde bulunduğunu görüyorum. Özellikle Etiyopyalı çocukların eğitilerek topluma kazandırılmaları ve sokaktaki tehlikelerden uzak tutulmaları için birlikte çalışabileceğimizi düşünüyorum. Türkiye bazı eyaletlerinizde yetimhanelere malzeme, mobilya ve ekipman katkılarında bulunuyor.

Bu katkıyı eğitim modelleri konusunda da genişletebiliriz. Bizler Türkiye’de eğitim alanında çok önemli adımlar attık. ‘Haydi kızlar okula’ ya da ‘ana-kız okuldayız’ gibi çarpıcı kampanyalarla okullaşma oranımızı artırdık. Yüzbinlerce evladımızın okulla tanışmasına imkan sağladık. Sizler de bunu Etiyopya’da uygulayabilir, eğitim alanında bir seferberlik ruhu canlandırabilirsiniz.

Türkiye’de, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı öncülüğünde yaptığımız “gönül elçileri projesi”nin uluslararası ayağını oluşturmak istiyoruz.

Bu çerçevede eğitim ve sağlık gibi konularda sizlere katkı sağlamaktan mutluluk duyarız. Ülkemizde valilerimizin eşleri vasıtasıyla gerçekleştirdiğimiz gönüllülük hareketi kadınlar, çocuklar ve engellilerin sorunlarının çözümüne önemli katkılar sağladı. Himayemde gerçekleşen bu proje vesilesiyle on binlerce insanın hayatına dokunduk, çeşitli sorunlarını çözdük. İstiyoruz ki şimdi bunu uluslararası ölçekte yapalım. First Lady’ler ve büyükelçi eşleri kanalıyla halklarımız arasındaki ilişkileri güçlendirelim. Birbirimizden istifade edelim. Bir diğer konu da sağlıklı yaşam ve sağlıklı gıdaya erişim konusudur. Sağlıklı nesiller yetiştirmek için bu alanda makro planlamalar yapılmalıdır.

Etiyopya’da tarımın ekonomik alanda önemli bir yere sahip olduğunu, ülkenizdeki istihdamın % 80’inin bu alanda yapıldığını öğrendim. Etiyopya’da kimyasallarla bozulmamış bakir topraklar sizlerin zenginliği ve geleceğidir. Bu nedenle, bu hazinenizin kıymetini bilip, çevre bilincinin şimdiki ve gelecek nesillere aktarılmasının, buna bağlı olarak doğal tarımın arttırılarak, muhafaza edilmesinin gelecek nesillere bırakılacak en büyük miras olacağını düşünüyorum.

Türkiye tarım alanında dünyanın önemli ülkeleri arasında bulunmaktadır. Etiyopya ile doğal tarım alanında işbirliği geliştirilmesinden ülkemiz de memnuniyet duyacaktır. Bu ziyaretimde, sizlere düşüncelerimi aktarmak kadar sizlerin de değerli görüşlerini dinlemek istiyorum.

Bu nedenle, sözlerime bu noktada son verirken bana sizlerle bir araya gelme imkanını sağlayan First Lady Sayın Roman Tesfaye’ye tekrar şükranlarımı sunuyorum. Bu toplantıya katılan siz değerli sivil toplum temsilcilerine ve üyelerine de ayrıca teşekkür ediyorum.