Devlet Bilgi Koordinasyon Merkezi’nden Depreme İlişkin Olarak Yaptıkları Konuşma

Aziz Milletim,

Değerli Basın Mensupları,

Sizleri sevgiyle, saygıyla selamlıyorum. Milletçe tarihimizin en acı günlerini yaşıyoruz.

Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli olarak gerçekleşen iki büyük deprem, yaklaşık 13,5 milyon vatandaşımızın yaşadığı geniş bir çevredeki 10 ilde büyük yıkıma yol açtı. Sabah 04:17’de meydana gelen Pazarcık merkezli depremin şiddeti, monent tensör analizine göre 7,7 iken, 13:24’te meydana gelen Elbistan merkezli depremin şiddeti, 7,6 olarak ölçüldü. Uzmanlar bu iki depremi birbirinden bağımsız, ama birbirini tetikleyen ve dünyada örneği olmayan istisnai yer hareketleri olarak tarif ediyor.

Her iki deprem de yeryüzünde 7 kilometre gibi yıkımın şiddetini katlayarak artıran bir yakınlıkta yaşanmıştır. Kırılan fayların genişliği itibarıyla da bu depremler benzerlerine göre çok geniş bir alanda çok büyük yıkıma sebebiyet vermiştir. Dolayısıyla sadece Cumhuriyet tarihimizin değil, coğrafyamızın ve dünyanın en büyük felaketlerinden biriyle karşı karşıyayız. Devletimiz, tüm kurumları, kuruluşları, personeli, aracı, gereci, imkânlarıyla depremin ilk anından itibaren seferberlik ruhuyla felaket bölgelerinde çalışmaya başlamıştır.

Depremin 10 ilimize yayılan yıkım etkisini göz önüne alarak, ülkemizin dört bir yanındaki uzman personelimize ve araçlara hemen bölgeye hareket etme talimatı verdik. Hava şartlarının çıkardığı zorluklara rağmen ekiplerimiz felaket bölgesine ulaşmak ve çalışmalara katılmak için fedakârca mücadele etmiştir. Çok sayıda artçı sarsıntının hasar gören binalarda ortaya çıkardığı tehlikeler de çalışmaları olumsuz yönde etkiliyor. Şartların zorluğuna bakmadan devletimizin tüm imkânlarını kullanarak vatandaşlarımızın ve gönüllülerin de desteğiyle arama-kurtarma çalışmalarını hızla sürdürüyoruz. Hâlihazırda, 53 bin 317 arama-kurtarma görevlimiz ile destek personelimiz enkaz bölgesinde çalışıyor, yurt içinden ve yurt dışından gelen ilave ekiplerle bu sayı her geçen saat artıyor. Çok daha fazla sayıda kamu görevlisi, sivil toplum kuruluşu görevlisi ve gönüllü de yardım çalışmalarında yer alıyor.

Depremden kurtulan felaketzedelerin barınmadan giyeceğe, yiyecekten ısınmaya kadar tüm ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik tedbirleri de adım adım hayata geçiriyoruz. Şu ana kadar 54 bin çadır, 102 bin yatak ve diğer ihtiyaç malzemeleri afetzedelere ulaştırılmak üzere bölgeye gönderildi. Felaketin yaşandığı her ilimize mevcut yöneticilerimizi desteklemek için ilave vali ve kaymakamlar görevlendirdik.

Ülkemizin 81 vilayetindeki kamu kurumlarının yöneticilerinin tamamı kendi şehirlerinde deprem bölgesiyle ilgili yürütülecek çalışmalar konusunda yoğun bir gayret içerisindedir. Ayrıca, her ilimizde bir bakanımız yürütülen faaliyetlere nezaret ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcımız Fuat Oktay da AFAD Merkezi’nde çalışmalarını koordinasyonunu yürütüyor. Biz de sahadaki arkadaşlarımızla sürekli irtibat içinde Cumhurbaşkanlığı Kriz Merkezi üzerinden gelişmeleri anbean takip ederek, gereken müdahaleleri yapıyoruz. Acil yardım ve destek faaliyetleri için ilk etapta hemen 100 milyarlık bir kaynağı kurumlarımızın emrine tahsis ettik.

Dün AFAD’da yaptığımız basın toplantısında da ifade ettiğim gibi, ulaşım ve iletişim hatlarının açık tutulması hayati öneme sahiptir. Çetin kış şartları sebebiyle deprem bölgesine arama-kurtarma ekip ve ekipmanlarıyla yardım malzemelerinin ulaştırılmasında halen zorluklar yaşanıyor. Bunun için zorunlu olmadıkça kimsenin deprem bölgesine giden ve deprem bölgesi içindeki yolları kullanmamasını, telefon görüşmelerinin de acil ihtiyaçlar dışında yapılmaması gerektiğini tekrar hatırlatıyorum. Bölgedeki havalimanlarımızın bir kısmını sadece yardım uçuşlarına tahsis ettik. Sağlıkta bölgeye bine yakın ambulans, 241 UMKE timi ve iki ambulans uçakta görevli toplamda 5 bin sağlık personeli aktarılmıştır.

Ülkemizin her yerindeki vatandaşlarımız ihtiyaç halinde stoklarımızın güçlü tutulmasını sağlamak için kan bağışı yapıyor. İçişleri Bakanlığımıza ve Türk Silahlı Kuvvetlerimize mensup olarak güvenlik güçlerimizden çok sayıda personel, arama-kurtarma çalışmalarında görevlendirildi. Türk Silahlı Kuvvetlerimiz, kara unsurlarındaki binlerce personelinin yanı sıra, deniz kuvvetlerimizin 10 gemisi, hava kuvvetlerimizin 54 yüksek kapasiteli kargo uçağı dâhil, tüm imkânlarıyla arama-kurma, tahliye ve yardım malzemelerinin nakli çalışmalarında yer almaktadır.

Emniyet Teşkilatımız tüm unsurlarıyla zaten sahadadır. Jandarmamız binlerce uzman personelinin yanı sıra, 26 kargo uçağıyla, Sahil Güvenlik Komutanlığımız, gemi ve botlarıyla afet bölgesinin her yerinde görev başındadır. Güvenlik korucularımız da bu çalışmalara aktif olarak katılmaktadır.

Depremin geniş bir alana yayılan etkilerinin daha hızlı ve detaylı tespiti için insansız hava araçlarımızı da devreye aldık.

Ülkemizin dört bir yanından arama-kurtarma eğitimi ve donanımı olan binlerce gönüllümüz, AFAD’ın koordinasyonunda bölgeye akın etmektedir.

Bakanlıklarımıza bağlı birimlere ilave olarak, parti ayrımı gözetmeksizin tüm belediyelerimiz ellerindeki araç-gereçleri ve yardım malzemelerini bölgeye göndermektedir. Altyapının yeniden ayağa kaldırılmasında görev alacak binlerce iş makinası, ülkemizin dört bir yanından bölgeye doğru hareket halindedir. Sivil toplum kuruluşlarımızın depremin ilk anından itibaren gösterdikleri samimi gayretin de yakın şahidiyiz.

Arama-kurtarma çalışmalarında mesafe kat edildikçe, maalesef ölü ve yaralı sayımız da artıyor. Şu anda 3 bin 549 vefatımız, 22 bin 168 yaralımız var. En büyük tesellimiz, şu ana kadar 8 binin üzerinde vatandaşımızın enkaz altından sağ olarak kurtarılmış olmasıdır. Enkaz altından çıkartılan yaralılar, bölgedeki ilk müdahalelerinin ardından Mersin, İstanbul ve Ankara başta olmak üzere, ülkemizin diğer yerlerindeki hastanelere gönderilerek tedavi altına alınıyor.

Hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yakınlarına ve milletimize baş sağlığı, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum.

Yaşadığımız bu büyük felaketin milletimizce çektiğimiz acısına hürmeten, dünden başlayarak önümüzdeki Pazar gününe kadar bir hafta süreyle milli yas ilan ettik.

Aziz Milletim,

Bölgedeki arama-kurtarma çalışmaları devam ederken, kurumlarımızın her biri kendi sorumluluk alanlarıyla ilgili ilave tedbirleri alıyor ve kamuoyuna duyuruyor. Bu çerçevede, ülke genelindeki okullarda 13 Şubat’a, afet bölgesindeki okullarda, 20 Şubat’a kadar eğitim-öğretime ara verildi.

Kamuda, özellikle tüm uygun binalar, afetzedelerin barınma ihtiyaçları için tahsis edildi. Afet bölgesine yakın yerlerden başlayarak kış sezonu sebebiyle zaten faaliyetlerine ara vermiş olan otellerin, afetzedelerin hizmetlerine sunulması için gereken planlamalar yapılıyor. Sadece Antalya bölgesinde 50 bin yatak bu amaçla hazırlanmıştır.

Dağıtım hatları hasar gördüğü için veya tedbiren kesilen elektrik ve doğal gaz akışının kontrollü bir şekilde sağlanmasına yönelik çalışmalar sürüyor. Haberleşmede kesinti yaşanmamasını sağlamak amacıyla bölgeye uydu iletim terminalleri gönderildi. Ulaşımın aksamasına yol açan yıkımların olduğu yerlerde trafik akışını sağlamaya matuf düzenlemeler yapılıyor.

Devlet ve millet el ele vermiş, bu tarihi felaketin üstesinden gelmeye çalışırken, yalan haberler ve çarpıtmalarla insanımızı birbirine düşürmeye niyetlenenleri yakından takip ediyoruz. Gün, onlarla tartışma günü değildir. Günü geldiğinde şu anda tuttuğumuz defteri de açacağız. Savcılarımız bu tür insanlık dışı yöntemlerle sosyal kaos çıkarmaya tevessül edenleri belirleyip, gereken işlemleri süratle yapıyor.

Şu ana kadar 70 ayrı ülke ve 14 uluslararası kuruluştan yardım teklifi aldık. Bizi telefonla arayan 18 devlet ve hükümet başkanıyla görüştük. Ülkemizin bu zor gününde yardım desteğini ve yardım teklifini iletmek üzere bizleri arayan, mesaj gönderen, açıklama yapan tüm dostlarımıza, tüm devlet ve hükumet başkanlarına teşekkür ediyorum. Uluslararası toplumun desteği, gelecek yardımların mahiyetinden ziyade, moral etkisiyle bizim için kıymetlidir. Dualarıyla milletimizin yanında yer alan gönüllü coğrafyamızın dört bir yanındaki her bir kardeşimize de şükranlarımı sunuyorum.

Deprem yaralarının sarılmasına yardım etmek isteyen vatandaşlarımızı ve iş dünyamızı AFAD hesaplarına bağışta bulunmaya davet ediyorum. AFAD’ın ülkemizin önde gelen tüm bankaları ve katılım şirketlerinde bulunan Türk Lirası ve döviz hesaplarına yapılan havalelerden herhangi bir ücret alınmayacaktır.

Bununla birlikte yaşadığımız deprem afetinin ve etkilerinin vahameti fevkalade tedbirler almamızı zorunlu hale getirmektedir. Depremin yaşandığı 10 ilimizi genel hayata etkili afet bölgesi olarak ilan ediyoruz. Arama-kurtarma faaliyetlerinin ve sonrasındaki çalışmaların süratle yürütülebilmesini temin için Anayasanın 119. maddesinin bize verdiği yetkiye dayanarak olağanüstü hal ilan etme kararı aldık. Deprem yaşanan 10 ilimizi kapsayacak ve üç ay sürecek bu kararla ilgili Cumhurbaşkanlığı ve Meclis süreçlerini hızla tamamlayacağız.

Aziz Milletim,

Sadece ülkemizin değil dünyanın en büyük felaketlerinden birinin yaşadığımızın bilinciyle ülkenin ve milletin tüm imkânlarını planlı ve etkin şekilde harekete geçirmenin gayreti içindeyiz. Felaket alanının büyüklüğü, yıkımın ağırlığı, olumsuz hava şartları gibi sebeplerle arama-kurtarma ve yardım çalışmalarında arzu ettiğimiz hıza ulaşamadığımız yerler elbette vardır. Ama afetten etkilenen vatandaşlarımız şundan emin olsun ki; devlet, kendisine el uzatmak, canını kurtarmak, hayatını kolaylaştırmak için tüm gücüyle çalışmaktadır. Zorlukları birer-birer aşarak erişmedik yıkıntı, kaldırmadık enkaz, karşılanmadık ihtiyaç bırakmayacak bir kararlılıkla sahaya yükleniyoruz. Bugüne kadar nice badireleri devlet-millet dayanışmasıyla geride bırakmış bir ülke olarak, inşallah deprem felaketinin yol açtığı yıkımın da üstesinden geleceğiz. Önceliğimiz; arama-kurtarma çalışmalarını hızlandırmak ve bununla birlikte acil yardımları yerine ulaştırmaktır. Ardından enkaz kaldırma, sonrasında yeniden inşa faaliyetlerine de süratle başlayacağız.

Değerli Kardeşlerim,

Bu arada Katar 10 bin konteyner şu anda ülkemize gönderme hazırlığı içerisinde. Aynı şekilde şu anda yine birçok yerlerde bizim acil olarak yardımımızı ulaştıracağımız birçok konteynerin dışında karavanlar da merkeze ulaşmakta ve bu karavanları da yine acil ihtiyacı olan ailelere tahsis edeceğiz.

Allah ülkemizin ve milletimizin yardımcısı olsun.

Teşekkür ediyorum.