Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 15. Liderler Zirvesi’nde Yaptıkları Konuşma

Sayın Genel Sekreter,

Değerli Heyet Üyeleri,

Sizleri şahsım ve milletim adına en kalbi duygularımla selamlıyorum. Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın 15. Zirvesi vesilesiyle sizlerle bir araya gelmekten büyük bir bahtiyarlık duyuyorum. Kadirli Doğanımız Sayın Berdimuhamedov başta olmak üzere, Türkmen kardeşlerimize misafirperverlikleri için teşekkür ediyorum.

Türkiye olarak zirve dönem başkanlığını devrediyoruz. Yeni Dönem Başkanı dost ve kardeş Türkmenistan'a başarılar diliyorum. Zirvemizin ülkelerimiz ve bölgemiz için hayırlara vesile olmasını Rabbimden niyaz ediyorum. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan'ı bağımsızlıklarının 30. yıl dönümünde bir kez daha gönülden tebrik ediyorum.

Değerli Dostlarım,

Yaklaşık 2 yıldır tüm insanlık olarak küresel çapta bir tehditle mücadele ediyoruz. 5 milyondan fazla insanın hayatına mal olan salgın ekonomi, ticaret ve turizm başta olmak üzere her alanda etkilerini sürdürüyor. Zirvemizin koronavirüsle mücadelede işbirliğimizin ve dayanışmamızın daha da güçlenmesine vesile olmasını temenni ediyorum.

Türkiye olarak bu zorlu süreçte dünyanın dört bir yanından aldığımız yardım taleplerini karşılamaya gayret ettik. Şimdiye kadar aralarında teşkilat üyelerimizin de olduğu 160 ülke ve 12 uluslararası kuruluşa yardım ulaştırdık. Teşkilatımızın bazı üyelerine tıbbi malzeme, ihracat ve satın alma izinleri, eğitim ve personel desteği vermek sureti ile de ayrıca destek olduk. Bunun yanında 11 ülkeye aşı tedarikinde bulunduk.

Yerli aşımız Türkovac için acil kullanım onayına kısa süre önce başvurduk. İnşallah süreç tamamlanınca aşımızı milletimizle birlikte tüm insanlığın hizmetine sunacağız.

Kıymetli Kardeşlerim,

Zirvemiz “Birlikte Geleceğe2 teması ile düzenleniyor. Teşkilatımızdan ekonomik işbirliğinin güçlendirilmesi bakımından nasıl daha iyi faydalanabileceğimizi belirlememiz önem taşıyor. Ortak hedeflerimize ulaşabilmemiz için gerekli yol haritası 2025 vizyon belgesinde yer alıyor. Bugün onaylayacağımız Aşkabat Eylem Mutabakatı’nı da bu doğrultudaki güçlü irademizi vurgulayan bir belge olarak görüyoruz. 8 milyon kilometrekarelik bir alanda yaklaşık 500 milyon nüfusu barındıran coğrafyamızın sunduğu yüksek potansiyelden daha fazla yararlanmalıyız. Ticaret hacmimizi 100 milyar dolar seviyesine çıkartmak için gayretlerimizi yoğunlaştırmalıyız. Bu kapsamda öncelikle 2025 vizyon belgesinin de stratejik hedefleri arasında yer alan ticaret anlaşması ECOTA’yı yürürlüğe koymalıyız. Maalesef 17 yıldır uygulanamayan bu anlaşmanın bölge içi ticaretin hak ettiği seviyelere ulaşmasını sağlayacak ana enstrüman olarak inanıyorum.

İstanbul'da ev sahipliği yaptığımız Ecobank’ta kurumsal ve mali kapasitenin artırılması suretiyle tüm teşkilat üyelerinin katılımıyla kalkınmamızda daha önemli işlevler yerine getirilebilir. Ankara'da bulunan eğitim enstitüsü üyelerimiz arasındaki işbirliğini artırarak insani kalkınmaya ciddi katkılarda bulunmaya başlamıştır.

Yine Ankara'da faaliyetlerini sürdüren Gıda Güvenliği Bölgesel Koordinasyon Merkezi de gıda güvenliğinin temini ve bölgemizde tarım sektörünün geliştirilmesinde önemli rol üstlenmektedir.

Aziz Kardeşlerim,

Bölgesel ve küresel ulaşım ağlarının önemi salgın ortamında bir kez daha ortaya çıkmıştır. Bölgemizde ulaşım altyapısının geliştirilmesi ve modern İpek Yolunun canlandırılması gayretlerimiz hız kesmeden devam ediyor. Türkiye’nin öncülüğünü yaptığı Hazar geçişli doğu-batı orta koridor girişimi ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı bu bağlamdaki çabalarımızın en somut tezahürüdür.

Ülkemizle, bölgemiz arasında doğrudan karayolu bağlantısı kuracak Zengezür Koridoru’nun da önemi aşikârdır. Keza Asya ile Avrupa'yı birbirine bağlayan Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Avrasya Tüp Geçidi, İstanbul Havalimanı, Marmara Otoyolu, İstanbul-İzmir Otoyolu tamamlayıcı projelerimiz arasındadır.  

Yine doğu-batı bağlantısına katkıda bulunacak Filyos Limanı, 1915 Çanakkale Köprüsü ile Çandarlı Limanı projelerinde çalışmalarımız sürüyor. İslamabad-Tahran-İstanbul karayolunun işlerlik kazanması ve aynı güzergahtaki demiryolu hattının canlandırılması gayretlerini de memnuniyetle karşılıyoruz. Dolayısıyla teşkilatımızı daha çok sahiplenmemiz, reform sürecini devam ettirmemiz ve güçlü bir bütçeyle etkin kılmamız gerektiğine inanıyorum.

Kardeşlerim,

Ciddi bir insani ve ekonomik krizle karşı karşıya bulunan Afganistan'da bir an evvel kalıcı barış ve istikrarın tesis edilmesi önemlidir. Ülkenin tüm kesimlerinin beklentilerini karşılayacak bir yönetim anlayışının geliştirilmesi ortak temennimiz ve hedefimizdir.

Afganistan'da sağlık, eğitim gibi kritik sektörler dahil temel devlet yapılarının işler halde tutulması yönündeki çabaları destekliyoruz. Tüm bölgemize etkileyecek bir mülteci krizinin önlenmesi için Afgan ekonomisinin ayağa kaldırılması gerekiyor. Türk Kızılay ve sivil toplum kuruluşlarımız bu ülkede giderek büyüyen açlık ve kıtlık tehlikesine karşı insani yardım faaliyetlerini artırdılar.

İran'a uygulanan tek taraflı yaptırımların son bulması ve tüm tarafların kapsamlı ortak eylem planına geri dönerek yükümlülüklerini yeniden üstlenmeleri bölgemizin ekonomik refah ve istikrarına katkı sağlayacaktır.

Kardeşimiz Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarını kurtarması bölgede kalıcı barış ve istikrarın tesisinin de kapılarını açmıştır. Azerbaycan'ın bölgede refahın artması için birbiri ardına hayata geçirdiği projeler takdire şayandır. Bu adımlar bölgede normalleşme çabalarını destekleyecektir. Türkiye olarak bu süreçte Azerbaycan'ın yanında olmayı sürdüreceğiz. Teşkilat olarak da Azerbaycan'la tam dayanışma içerisinde olmamız büyük önem arz ediyor.

Kıbrıs meselesinde Kıbrıs Türk halkının egemen eşitliğinin ve eşit uluslararası statüsünün tescil edilmesi çözümün anahtarıdır. Tüm dost ve kardeş ülkelerin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin çözüm vizyonunu önyargısız bir şekilde değerlendirilmesini istiyorum. Teşkilatımızın gözlemci üyesi olan Kıbrıs Türklerinin maruz kaldığı tecridin hafifletilmesine yönelik spor, kültür, eğitim, turizm gibi alanlarda ilişkilerin geliştirilmesini teşvik ediyoruz.

Bölgesel ve uluslararası işbirliği terörle mücadelede hayati önemdedir. Mücadelemizi terör örgütleri arasında ayrım yapmaksızın sürdürmeliyiz. Bölgemiz PKK, YPG, FETÖ, DEAŞ gibi eli kanlı terör örgütlerinden temizledikçe huzur, istikrar ve ekonomik kalkınma da hızlanacaktır. Terörün her türlüsüne karşı dayanışma içinde hareket etmemiz bu bakımdan çok önemlidir.

Bu düşüncelerle sözlerime son verirken, sizleri bir kez daha muhabbetle, hürmetle selamlıyorum. Başta Dönem Başkanı ve ev sahibimiz Türkmenistan olmak üzere zirvemizin başarısında emeği geçen tüm üye devletlere ve sekretaryaya teşekkür ediyorum. Şimdi sözü konuşmalarını yapmak ve zirve toplantısını yönetmek üzere Kadirli Doğanım Sayın Berdimuhammedov’a bırakıyorum.